давка: turbo, inis, m (densi vulgi); turba, ae, f; tumultus, us, m; stipatio, onis, f (ingens);
давление: pressio, onis, f (aquae; aëris); suppresio, onis, f; pressus, us, m (ponderum); pressura, ae, f; oppressus, us, m;
устоять: против сильного давления in oppressu valido durare;
давний: vetus, veteris; antiquus, a, um; pristinus, a, um;
с давних пор antiquitus; ex longo tempore;
давнишний: vetus, veteris (amicus; amicitia);
давно: diu; dudum; pridem;
уже давно jam diu; jam pridem;
очень: давно perdudum;
давность: vetustas, atis, f; usus, us, m (regnum jam usu possidere);
давность: и вытекающее из неё право собственности usus et auctoritas;
даже: etiam; immo; vel; atqui; .
цветет до поздней осени, а: иногда: даже до начала: декабря floret ad autumnum serum, interdum etiam ad initium Decembris;
даже если etiamsi;
даже и теперь: etiamnunc;
даже и тогда: etiamtum; etiamtunc;
Дакия Dacia, ae, f;
дакийский: Dacicus, a, um; Dacus, a, um;
далее: ultra; jam; protinus; porro; praeterea;
и так далее et cetera; etc.
далёкий: distans, ntis; remotus, a, um (locus, sedes; aliqua re, ab aliqua re); submotus, a, um (terrae; locus); longinquus, a, um (loci, gentes); longus, a, um (exsilium); secretus, a, um; sejunctus, a, um;
далёкий от цели longe distans a fine;
он далёк от истины longe abest a vero;
я весьма: далёк и от того и от другого utrumque a me longe abest;
быть: далёким от мысли о бегстве abesse a consilio fugiendi;
я настолько далёк от того, чтобы их восхвалять, что (напротив) не в состоянии их не ненавидеть: istos tantum abest ut ornem, ut effici non possit, quin eos oderim;
надежда: на: нечто далёкое longinqua spes;
далеко: longe; procul;
далеко от города: procul ab urbe;
Далмация Dalmatia, ae, f;
далматы: Dalmatei, orum, m/pl;
дальнейший: ulterior, ius;
в дальнейшем porro; ulterius;
это дело дальнее id enimvero hinc nunc abest;
дальний: submotus, a, um (terrae; locus); remotus;
дальновидный: providus, a, um; prudens, ntis;
быть: политически дальновидным multum videre in re publicā;
дальнозоркий: hypermetropus, a, um; prospiciens, ntis;
дальше: longius; ultra; porro; inferius; infra; postea; protinus;
за: пределами Ирана: и дальше на: запад этот вид не встречается extra limites Irani et longius ad occidentem haec species deest;
дамба: agger, is, m; moles, is, f; obex, obicis m,f;
Данаиды Danaides, um f/pl;
Данай Danaus, i, m;
Данайцы Danai, orum, m/pl;
данные: notitiae, arum, f/pl;
аналитические данные notitiae analiticae;
бесспорные данные notitiae indubiae;
важнейшие данные notitiae propensiores;
важные данные notitiae graves, seriae;
данные, внушающие подозрение notitiae suspiciosae;
вышеуказанные данные notitiae supra indicatae;
вышеупомянутые данные notitiae supra commemoratae;
доложенные данные notitiae relatae;
дополнительные данные notitiae additionales, supplementariae;
достоверные данные notitiae certae, verae;
забытые данные notitiae oblivioni traditae;
загадочные данные notitiae aenigmatosae;
заимствованные данные excerptae;
запутанные данные notitiae perplexae;
данные, заслуживающие доверия notitiae credibiles;
известные данные notitiae cognitae, notae;
изложенные данные notitiae expositae;
имеющиеся данные notitiae expeditae;
исключительные данные notitiae eximiae, excellentes;
исправленные данные notitiae correctae;
исходные данные notitiae initiales;
исчерпывающие данные notitiae completae;
исторические данные notitiae historicae;
данные, которые имеются в настоящее время notitiae quae hoc tempore assunt; .
краткие данные notitiae breves, praecisae, strictae;
ложные данные notitiae falsae, fictae;
недавние данные notitiae recentes;
недостаточные данные notitiae insufficientes;
недоcтaщие данные notitiae insufficientes, exiguae, delicuae; quae desunt;
недостоверные данные notitiae incertae, incredibiles;
неизменные данные notitiae constantes, immutabiles;
немногие данные notitiae paucae;
ненадежные данные notitiae dubiae, incertae;
необработанные данные notitiae non elaboratae;
необходимые данные notitiae necessariae;
неожиданные данные notitiae improvisae;
неопределенные данные notitiae indefinitae;
неопровержимые данные notitiae irrefutabiles;
неоспоримые данные notitiae indubiae;
неполноценные данные notitiae defectivae;
неполные данные notitiae curtae, incompletae;
данные, не приведенные в порядок notitiae indigestae;
непроверенные данные notitiae incontestatae, inexpertae;
несомненные данные notitiae indubitabiles, non dubiae;
несходные данные notitiae dispares;
нижеследующие данные notitiae sequentes;
ничтожные данные notitiae minimae;
новейшие данные notitiae recentissimae;
новые данные notitiae novae;
обильные данные notitiae abundantes, copiosae;
обработанные данные notitiae elaboratae;
обстоятельные данные notitiae plenae;
обширные данные notitiae diffusae;
общепризнанные данные notitiae receptae;
объективные данные notitiae objectivae;
одинаковые данные notitiae pares;
описанные данные notitiae perscriptae;
определенные данные notitiae definitae;
опровергающие данные notitiae confutantes;
опубликованые данные notitiae divulgatae, publicatae;
опытные данные notitiae experimentales;
основные данные notitiae principales, generales;
остальные данные notitiae reliquae;
отличные данные notitiae optimae, perfectae, praestantes;
отрицательные данные notitiae negativae;
отрывочные данные notitiae fragmentariae;
данные отсутствуют notitiae absunt;
ошибочные данные notitiae falsae, erroneae;
первоначальные данные notitiae initiales;
переработанные данные notitiae retractatae;
пересмотренные данные notitiae revisae;
подлинные данные notitiae authenticae;
подробные данные notitiae fusae;
позднейшие данные notitiae posteriores;
полные данные notitiae completae, plenae;
полученные данные notitiae acceptae;
последующие данные notitiae seqquentes;
похожие данные notitiae similes;
правдоподобные данные notitiae verisimiles;
предварительные данные notitiae praeliminares;
предвиденные данные notitiae anticipatae;
предположительные данные notitiae arbitrariae, conjectariae;
представленные данные notitiae propositae;
предшествующие данные notitiae antecedentes, praecedentes;
предъявленные данные notitiae oblatae;
прежние данные notitiae pristinae;
данные, приведённые в порядок notitiae digestae;
данные, принятые во внимание notitiae respectae;
проверенные данные notitiae comprobatae;
пропущенные данные notitiae omissae;
противоположные данные notitiae adversariae, contrariae;
противоречивые данные notitiae contradictoriae;
рассмотренные данные notitiae perspectae, pervisae;
расширенные данные notitiae adauctae, amplificftae;
свежие данные notitiae recentes;
сжатые данные notitiae concisae;
скудные данные notitiae exiguae;
случайные данные notitiae fortuitae;
собранные данные notitiae collectae;
совпадающие данные notitiae convenientes;
современные данные notitiae hodiernae, contemporaneae;
сопоставленные данные notitiae collatae, comparatae;
спорные данные notitiae disputabiles;
старые данные notitiae veteres;
субъективные данные notitiae subjectivae;
существенные данные notitiae essentiales;
сходные данные notitiae similes;
теоретические данные notitiae theoreticae;
точные данные notitiae exactae;
убедительные данные notitiae persuasibiles;
указанные данные notitiae indicatae, expositae;
упорядоченные данные notitiae compositae, dispositae, ordinatae;
устаревшие данные notitiae obsoletae, exoletae;
уточнённые данные notitiae revisae;
учтённые данные notitiae recordatae, respectae;
фактические данные notitiae reales, facta;
формальные данные notitiae formales;
хорошие данные notitiae bonae;
ценные данные notitiae aestimabiles;
цифровые данные notitiae numerales;
экспериментальные данные notitiae experimentales;
ясные данные notitiae planae;
мало данных notitiae paucae;
много данных notitiae multae, complures;
по всем данным secundum omnes notitias;
обрабатывать: данные notitias elaborare;
приводить: данные notitias proferre;
сопоставлять: данные notitias comparare, conferre;
для этого есть: все данные hoc omni ratione probatur, huic rei omnia favent;
база: данных datorum ordinatrum, elementorum, indiciorum thesaurus;
ввод данных datorum referentia, perscriptio;
вводить: данные data in computatrum referre, perscribere;
данный: datus, a, um;
данное растение в Ленинградской области отсутствует haec planta in regione Leninopolitana deest;
в данном случае hoc casu;
в данный момент nunc;
дантист: dentifex, cis, m; medicus [i, m] dentarius, dentium medicus;
дань: tributum, i, n; contributio, onis, f; stipendium, ii, n (imponere victis); vectigal, is, n; teloneum, i, n; omagium, ii, n;
даосизм: Taoismus, i, m;
дар: donum, i, n; donarium, ii, n; munus, eris n; tributum, i, n; oblatio, onis, f; votum, i, n; charisma, atis, n;
я видел образец, любезно присланный мне в дар Леманом vidi specimen a cl. Lehmannio mihi benevole dono missum;
данайцы скрываются в (мнимом) даре богам Danai in voto (= equo Trojano) latent;
дарование: ingenium, ii, n (abundare ingenio); indoles, is, f; largitio, onis, f; vena, ae, f;
даровать: tribuere, o, ui, utum (pacem terries; seu plures hiemes seu ultimam alicui); sufficere, io, feci, fectum;
даровать: мужество и силу animos viresque sufficere;
даровитый: ingeniosus, a, um (homo ingeniosus et sollers);
даровой: datarius, a, um; gratuitus, a, um;
даром: gratis; gratuite; sine mercede;
это тебе даром не пройдёт! Non hoc tibi sic abibit!
дарственный: (дарственный экземпляр автора): ex dono auctoris exemplar;
дата: dies, ei, mf; datum , i, n;
дата: опубликования dies publicationis;
дательный: (падеж): (casus) dativus;
датировать: ad diem referre;
датировать: документ documento diem, annum, saeculum adscribo;
датированный ad diem relatus;
дача: villa , ae, f (hilaris et amoena); praedium [ii, n] silvestre; rus, ruris, n; praedium suburbanum;
движение: motus, us, m; motio, onis, f; commotio, onis, f; vectatio, onis, f; tractus, us, m (corporis); actus, us, m; actio, onis, f; trames, itis, m; lapsus, us, m; ingressus, us, m;
привести в движение citare; commovere; agere (carmine quercus);
колебательное движение motus oscillatorius;
вращательное движение motus vertiginis; motus gyratorius;
поступательное движение motus progressivus;
находиться в самопроизвольном движении agi motu suo;
двое: duo, ae, o; jugum, i, n; par, paris, m,f;
двоеточие: colon, i, n;
двойка: binio, onis, f;
двойник: geminus, i, m;
двойной: dualis, e; duplus, a, um; duplex, icis; geminus, a, um; geminatus, a, um; gemellus, a, um; bipartitus, a, um; didymus, a, um;
двойное число numerus binarius;
двойственный: dualis, e; bifarius, a, um;
двор: forum, i, n; cavaedium, ii, n; comitatus, us, m (императора), aula, ae, f; regia, ae, f;
постоялый двор deversorium; deverticulum;
скотный двор cohors pecuaria; stabula (n, pl);
крестьянский двор vicus (vicum vendere);
дворец: palatium, ii, n; regia, ae, f; aula, ae, f (regia; Augusta; imperatoris);
близ стен разрушенного дворца: prope muros palatii destructi;
дворник: homo verrens;
дворянин: homo [inis, m] nobilis;
двоюродные: (братья, сестры) amitini, amitinae (от отцовой сестры); cosobrini, consobrinae (по матери); patrueles;
двоякий: biformis, e; dimorphus, a, um; anceps, ancipitis; ambiguus, a, um; bifarius, a, um; duplex, icis;
двояко: duplici ratione (considerari potest);
двояковыпуклый: biconvexus, a, um;
двуглавый: biceps, bicipitis; anceps;
двугорбый: bigibbus, a, um;
двузубый: bidens, ntis;
двукрылый: bipennis, e;
двулетний: biennis, e; biennalis, e;
двуликий: biformis, e;
двуличный: duplex, icis; ambiguus, a, um; bilinguis, e;
действенный effectivus, a, um; valens, ntis (medicamentum); validus, a, um (medicamenta); operatus, a, um; praesens, ntis;
действие actio, onis, f; actus, us, m; actum, i, n; factio, onis, f; factum, i, n; effectus; efficientia, ae, f; calculus, i, m;
+ образ действия modus agendi;
+ место действия theatrum (th. virtuti conscientia est);
+ законное действие actus ex lege habitus, actus legitimus;
+ отрицательное действие vitium (tempestatis et sentinae);
действительно revera; vere; vero; reapse; actu; enim; certe; sane; profecto;
+ слово действительно замечательное magnifica vero vox;
действительность realitas, atis, f; veritas, atis, f; natura, ae, f; rerum natura; validitas, atis, f;
+ в действительности revera; vero; reapse; actu;
+ в действительности так не бывает non admittit hoc idem veritas;
+ подражать действительности veritatem imitari;
+ человек, не знающий действительности homo expers veritatis;
+ (юридическая) действительность завещания vis testamenti;
действительный realis, e; verus, a, um (amicitia; virtus); validus, a, um (senatus consultum); valens, ntis; praesens, ntis; ratus, a, um; activus, a, um; justus, a, um;
+ действительный член академии наук socius (ordinarius) Academiae Scientiarum;
действовать agere, o, egi, actum; agitare, 1; facere, io, feci, factum (humaniter; arroganter; bene, male alicui, contra aliquem); afficere, io, feci, fectum; efficere; administrare, 1; valere, eo, ui, -;
+ свежая трава действует сильнее, чем сухая herba recens quam sicca vehementius agit;
+ плохо действуют здесь на меня и климат, и вода nec coelum nec aquae faciunt;
+ пора действовать agendae rei tempus;
+ действовать заодно с кем-л. facere cum, ab aliquo;
дейтерий deuterium, ii, n (D);
декабрь December, bris (abl. -bri) m; декабрьский December, bris;
декорация ornatio, onis, f; ornatus, us, m; ornamentum, i, n;
декрет decretum, i, n;
делать facere, io, feci, factum (statua ex aere facta; scuta ex cortice; aliquem herēdem; consulem); conficere; efficere; perficere; agere, o, egi, actum; creare, 1; procreare, 1; pertendere, o, ndi, nsum;
+ делать бедным pauperare;
+ делать благосклонным propitiare;
+ делать видимым retegere; patefacere;
+ делать всеобщим vulgare;
+ делать вывод conficere; efficere;
+ делать вылазку erumpere; excurrere;
+ делать денежный перевод permutare; rescribere;
+ делать доступным reserare;
+ делать завещание testari;
+ делать знак nutare;
+ делать известным nobilitare; patefacere; promere;
+ делать исключение excipere, 3b;
+ делать набеги incursare;
+ делать набросок adumbrare;
+ делать непрерывным perpetuare;
+ делать обход evagari;
+ делать общедосупным divulgare; terere; consociare; publicare;
+ делать опыты periclitari;
+ делать оттиск imprimere;
+ делать похожим (as)simulare;
+ делать промах peccare;
+ делать равным pariare;
+ делать сиротой orbare;
+ делать счастливым beare;
+ делать успехи proficere;
+ делать явным manifestare;
+ делать ясным serenare;
+ что мне делать? Quid agam?
+ не знаю, что мне делать nescio, quo me vertam;
+ Что ещё остаётся делать? Quod aliud subsidium?
делить dividere, o, si, sum; partiri, ior, itus sum; tribuere, o, ui, utum (aliquid in partes);
+ делить работу по жребию laborem sorte trahere;
дело opus, operis, n; negotium, ii, n; causa, ae, f; res, rei, f; actio, onis, f; facinus, facinoris, n; occupatio, onis, f; opera, ae, f;
+ отложив все другие дела omissis omnibus aliis negotiis;
+ в самом деле nam; vero; re vera;
+ на самом деле revera; vero; reapse; re ipsa;
+ дело заходит слишком далеко longe res abiit;
+ дело в исходе войны, а не в её причине quaeritur belli exitus, non causa;
+ заниматься бесполезным делом sulcos in pulvere ducere;
+ заниматься своим делом suum negotium, suam rem agere;
+ заниматься посторонними делами aliud, alias res agere;
+ заниматься бесполезным делом actam rem agere; actum agere;
+ затевать бесполезное дело nudo vestimenta detrahere;
+ мне нет никакого дела до кого-л. nihil mihi est cum aliquo;
+ это не имеет отношения к делу hoc nihil ad rem;
+ расстроенные дела affectae res; defessae res;
+ маловажное дело causa paucorum calculorum;
+ взяться за дело умеючи dextram partem operis administrare;
+ в чём тут дело? quae haec est fabula?
+ дело не в доходах non agitur de vectigalibus;
+ так как дела шли лучше, чем ожидалось rebus supra vota fluentibus;
+ какое тебе дело до этого? Quid tibi hanc rem [hujus rei] curatio est?
+ дело касается тебя tua res agitur;
+ творить великие дела res egregias agere;
+ ничегонеделание учит людей дурным делам nihil agendo homines male agere discunt;
+ когда дело сделано actā re;
+ как дела? Quid agitur?
+ дело было в начале года principium anni tum agebatur;
+ дело разбирается у претора res agitur apud praetorem;
+ вести чьё-л. дело causam alicujus agree, tractare;
+ сводить что-л. не к обстоятельствам дела, а к воле лиц aliquid non ad causam, sed ad voluntatem personasque dirigere;
+ на него возложено это дело super ea causa missus est;
+ клонить дело в пользу плебса inclinare rem in causam plebis;
+ защищать дело оптиматов optimatium causam agere;
+ всё дело не в порядке tota res claudicat;
+ всё дело в том (что, чтобы) totum in eo est (ut);
+ плохо у нас дело с комедией in comoedia claudicamus;
+ говорить дело rem loqui;
Делос Delos (Delus), i, f; делосский Delius, a, um;
дельно probe; prudenter; recte; vere;
дельный idoneus, a, um (homines; auctor); bonus, a, um; probatus, a, um; probus, a, um;
дельта delta, ae, f;
+ у дельты реки Волги ad deltam fluminis Volgae;
дельтовидный deltoides;
дельфийский Delphicus, a, um;
дельфин delphinus, i, m;
Дельфы Delphi, orum, mpl;
делянка areola, ae, f;
демобилизация demissio [onis, f] exercitus;
демократ democrata, ae, m/f;
демократический democraticus, a, um; народно-демократический popularis, e;
демократия democratia, ae, f; res [rei, f] publica; civitas [atis, f] popularis; popularis res [rei, f] publica; multiudinis dominatus [us, m]; populi potentia [ae, f]; imperium [ii, n] populare; ratio [onis, f] popularis;
+ парламентская демократия democratia parlamentaris;
демон daemon, onis, m; cacodaemon;
демонический daemoniacus, a, um;
демонстрация (de)monstratio, onis, f;
Демонстрировать ostendere, o, ndi, nsum (aciem ad terrorem hostium);
Демосфен Demosthenes, is, m;
денарий denarius, ii, m;
денежный aerarius, a, um; pecuniarius, a, um; nummarius, a, um; nummatus, a, um;
+ денежная выдача congiarium;
+ денежный взнос stips, stipis, f;
+ денежный залог sacramentum;
день dies, ei, m(f); lux,cis, f; lumen, inis, n; sol, is, m;
+ день недели feria;
+ день отдыха feriae; dies festus;
+ день рождения natalis, is m;
+ Каким делом заполнить мне день? Qua materia subripiam diem?
+ выходной [нерабочий] день dies feriatus;
+ согласно римскому обычаю, день начинается в полночь и в следующую полночь заканчивается more Romano dies a media nocte incipit et sequentis noctis media parte finitur;
+ средь бела дня sub die nitido;
+ с наступлением тёплых дней inĭtā aestate;
+ безоблачный, ясный день sine faece dies;
деньги pecunia, ae, f; aes, aeris, n; argentum, i, n; aurum, i, n; denarii, orum, mpl; nummi, orum, mpl; moneta, ae, f; pretium, ii, n;
+ взимать деньги tollere pecuniam;
+ все деньги до последнего гроша aurum omne cum ramento;
+ заёмные деньги argentum mutuum;
+ наличные деньги crumīna;
+ обладать наличными деньгами in nummis habere;
+ отдавать деньги vomere argentum;
+ поддельные деньги adulterina moneta;
+ серебряные денарии argentum bigatum;
+ серебряные деньги argentum signatum;
+ требующий денег poscinummius;
+ чеканить деньги argentum cudere;
+ штрафные деньги argentum multacium;
департамент provincia, ae, f; administratio, onis, f; sedes, is, f; institutum, i, n; munus [eris, n] administri publici; officina, ae, f;
депозит depositum, i, n; sequestrum, i, n;
депрессивный depressivus, a, um;
+ депрессивное состояние status depressivus;
депрессия depressio, onis, f; animi imminutio [onis, f], animi (vitae) taedium [ii, n], animus [i, m] fractus;
+ быть / пребывать в депрессии abjectus, demissus, fractus, debilitatus, abjecto animo sum;
депутат legatus, i, m; vicarius, ii, m;
дёргать, драть vellere, o, velli (vulsi), vulsum (aurem);
деревенский rusticus, a, um; rusticanus, a, um; agrestis, e; paganus, a, um;
+ деревенская жизнь vita agrestis;
+ деревенское кушание moretum;
деревенщина rus, ruris, n; rusticus, i, m; rusticanus, i, m;
деревня rus, ruris, n; vicus, i, m (vicos exurere; per pagos vicosque); pagus, i, m;
+ он скончался в деревне ad villam supremum diem obiit;
дерево arbor, oris, f; stirps, rpis, f (stirpes et herbae); stipes, itis, m (consternunt terram concusso stipite frondes); styrax, acis, m; trabs, trabis, f; lignum, i, n;
+ вечнозелёное дерево arbor sempervirens;
+ граница распространения деревьев terminus arborum;
+ декоративное дерево arbor ornamentalis;
+ дерево зацветает arbor florem aperit;
+ дикорастущее дерево arbor spontanea;
+ лиственное дерево arbor frondosa;
+ на стволах деревьев in truncis arborum;
+ плодовое дерево arbor pomifera;
+ под деревьями sub arboribus;
+ родословное дерево arbor genealogica;
+ среди деревьев inter arbores;
+ хвойное дерево arbor conifera;
деревцо arbuscula, ae, f;
деревянный ligneus, a, um;
держава imperium, ii, n;
держать tenēre, eo, ui, ntum (aliquid manu, in manu); continēre (in carcere, in vinculis contineri); retinēre; sustinēre (aliquid manu); habēre, eo, ui, itum (aliquid minibus; aliquem in vinculis; pecora); tolerare, 1 (mulier parvulum sinu tolerans);
+ держать под стражей custodire;
+ держи это про себя (не разглашай) haec tu tecum habeto;
+ держать путь tenere iter, cursum (a Sicilia ad Laurentem agrum);
+ куда держите путь? Quo tenetis iter?
+ держать речь dicere;
+ держать совет consiliari;
+ держать в своих руках судьбы всего государства tenere totam rem publicam;
держаться adhaerēre, eo, si, sum (alicui rei; in aliqua re); stare, o, steti, statum; tenēre, eo, ui, ntum; sustinēre; consistere, o, stiti, sistum;
+ держаться середины medium agere;
+ знать, как следует держаться (держать себя) по отношению к знати scire, quo pacto deceat majoribus uti;
+ скала держится силой собственной громады rupes sese mole tenet;
+ войско не смогло держаться exercitus sustinere non potuit;
+ судно держится на поверхности navis sustentatur;
дерзкий improbus, a, um (facies, Aeneas); protervus, a, um; impotunus, a, um (homo, libido); impudens, ntis; insolens, ntis; procax, cis (leno; meretrix); lascivus, a, um; petulans, ntis (linguā); confidentiloquus, a, um; confīdens, ntis (parasitus; mendacium); arrogans, ntis (homo); ferox, cis (animus, ingenium); audax, cis (aliqua re, alicujus rei, ad aliquam rem); vernilis, e (dictum);
+ быть дерзким protervire;
+ будь благосклонен к моим дерзновенным начинаниям audacibus annue coeptis;
деспотизм tyrannia, idis, f; regnum, i, n; potentia, ae, f;
деспотический regius, a, um; tyrannicus, a, um;
деструктивный destructivus, a, um;
десятилетие decennium, ii, n;
десятилетний decennis, e;
десятый decimus, a, um;
десять decem;
+ в десять раз decie(n)s;
+ по десять deni, ae, a;
+ десятка, десяток decas, adis, f; decena, ae, f;
деталь pars, rtis, f; elementum, i, n; singula, orum, npl;
детальный scrupulosus, a, um; amplus, a, um;
детвора infantia, ae, f;
детеныш pullus, i, m; catulus, i, m; vitulus, i, m; scymnus, i, m (scymni leonum);
дети liberi, orum, mpl; filii, orum, mpl; suboles, is, f (producere subolem); infantes, ium, mpl; pueri, orum, mpl; impuberes, um, mpl; nati, orum, mpl;
+ иметь детей от какой-л. женщины tollere liberos ex aliqua;
+ обратить свои силы против детей своей родины (т.е. собственных сограждан) vires in viscera patriae vertere;
детище viscus, viscera;
детоубийство infanticidium, ii, n;
детоубийца infanticida, ae, m;
детский infantilis, e (vestis; blandimenta; aetas); puerilis, e;
детство infantia, ae, f (до 7 года жизни); pueritia, ae, f; aetas [atis, f] tenera; aetas infirma;
+ сначала мы расстаемся с детством, затем с юностью primum pueritiam abscondimus, deinde adulescentiam.
дефект defectum, i, n; defectus, us, m; vitium, ii, n;
дефектный mutilatus, a, um; defectivus, a, um;
+ быть дефектным in vitio esse;
дешёвый vilis, e (annona; frumentum; exsequiae; cibi); triobolus, a, um; diobolaris, e (scorta);
деяние factum, i, n; facinus, oris, n; actio, onis, f; labor, oris, m; opus, operis, n; res [rerum, fpl] gestae;
деятель actor, oris, m; agens, ntis, m;
+ заслуженный деятель науки vir (mulier) scientiae emeritus (-a);
деятельность actiones, um, fpl; opera, um, npl; usus, us, m; actuositas, atis, f; actus, us, m; agitatio; industria, ae, f;
+ адвокатская деятельность usus forensis;
+ деятельность на поприще искусства usus artis;
+ жизнь и деятельность карла Линнея Caroli Linnaei vita atque opera;
+ отчет о деятельности Ботанического института за последние 10 лет relatio de actis Instituti Botanici per hos decem annos;
+ посвятить себя государственной деятельности accedere ad rem publicam;
+ поле деятельности theatrum (th. virtuti conscientia est);
деятельный strenuus, a, um (vir fortis ac strenuus); navus, a, um (homo navus et industrius); vegetus, a, um (mens; ingenium); actuosus, a, um; activus, a, um; sedulus, a, um; impiger, gra, grum; operosus, a, um;
дивизия pars [rtis, f] exercitus; divisio, onis, f;
диво miraculum, i, n;
дигесты digesta, orum, npl;
дигитальный digitalis, e;
диета diaeta, ae, f; ratio [onis, f] victus;
дизайнер architectus, us, m; designator, oris, m; fabricator, oris, m; auctor, oris, m;
дикий ferus, a, um (bestia); ferox (elephantus); spontaneus, a, um; ferinus, a, um; sponte crescens [ntis]; atrox, cis (animus; odium); truculentus, a, um (tigris); trux, cis (aper); indomitus, a, um; agrestis; rapidus, a, um; rigidus, a, um; torvus, a, um; efferus, a, um;
+ дикая коза caprea; dama;
+ дикий осёл onager, gri, m;
дисплей ostentus, us, m; tabula [ae, f] dilucida descriptoria; ostentatio, onis, f;
диспут disputatio, onis, f; schola, ae, f (de aliqua re); concertatio, onis, f;
диссертация dissertatio, onis, f;
+ диссертация на соискание ученой степени кадидата (доктора) биологических наук dissertatio pro gradu candidati (doctoris) biologiae;
дистанция spatium, ii, n; intervallum, i, n; distantia, ae, f;
дистих distichon, i, n;
дисциплина disciplina, ae, f;
ДИТЯ infans, ntis, m; puer, eri, m; suboles, is, f (producere subolem; imperatorum; deorum); partus, us, m; parvulus, i, m; natus, i, m;
дифференциальный differentialis, e;
дифференциация differentiatio, onis, f;
дифференцированный differentiatus, a, um;
дичать efferascere, o, -, -; vastare, 1;
дичок arbor pomifera silvestris;
дичь caro [carnis, f] ferina; ferina, ae, f; venatio, onis, f; venatus, us, m; bestiae ferae; aucupium, ii, n;
+ множество разнообразной дичи multa et varia venatio;
длина longitudo, inis, f; proceritas, atis, f;
длиннобородый bene barbatus;
длинный longus, a, um; procerus, a, um; longinquus, a, um; prolixus, a, um; promissus, a, um;
длительный diuturnus, a, um; longus, a, um; mansurus, a, um;
длиться durare, 1; perdurare, 1; manēre, eo, nsi, nsum (ad nostram aetatem; suo statu; bellum manet); permanēre; pertinēre, eo, ui, ntum; stare, 1;
для ad (acc); pro (abl); ob (acc);
+ для точного разграничения видов этого рода необходимы зрелые плоды ad species hujus generis exacte limitandas fructus maturi necessarii sunt;
+ для взаимного обмена pro mutua commutatione;
+ характерный для proprius, a, um;
+ пригодный для idoneus, a, um;
+ того чтобы ideo ut;
+ для чего cujus rei causa;
+ для римлянина Фабий был человеком высокообразованным multae inFabio, ut in homine Romano, litterae fuerunt;
+ для тех времен ut illis temporibus;
+ для себя privatim; pro domo sua;
дневник diarium, ii, n; liber [bri, m] memorialis; commentarii [orum, mpl] diurni; ephemeris, idis, f;
+ дневник путешествия diarium itineris;
дневной diurnus, a, um; diarius, a, um;
+ дневная норма pensum, i, n;
+ дневной паёк diarium, ii, n;
днём die; interdiu; luce;
дно fundus, i, m;
+ идти (опускаться, оседать) на дно pessum ire;
+ погрузиться на дно моря pessum subsidere per mare;
+ перевернуть всё вверх дном caelum ac terras miscere, maria omnia caelo miscere;
до ad (acc); tenus (Tauro t.; Cumarum t.; pectoribus t.; nubium t.);
+ вплоть до середины августа usque ad medium Augustum;
+ встречается от берега моря вплоть до вершин гор a litore maris usque ad cacumina montium occurrit;
+ до верхних границ лесов ad limites superiores silvarum;
+ до октября ad Octobrem;
+ до основания ad basin;
+ стебель до 1 м высоты caulis ad 1 m altus;
+ до полудня ante meridiem;
+ до сих пор adhuc;
+ до нанесения ран vulneribus tenus;
добавление additio, onis, f; additamentum, i, n; supplementum, i, n; stillarium, ii, n (мелкое);
добавлять addere, o, didi, ditum (in vinum aquam); subdere (versūs); adjicere, io, jeci, jectum; acquirere, o, isivi, itum; afferre, affero, attuli, allatum (addere atque afferre multa); assumere, o, psi, ptum (ad reliquos labores etiam hanc molestiam); supplere, eo, evi, etum (ceteros; quantumcumque mensurae deest); suggerěre, o, ssi, stum (verba quae desunt); subnectere, o, xi, ctum (fabulam); subjungere, o, xi, ctum (praeces);
+ к этому добавить нечего nihil accedere potest ad eam rem; nihil huc addi potest;
+ он полагает, что к его славе добавить нечего sibi nihil ad gloriam acquirendum putat;
добавочный accessorius, a, um; additicius, a, um; intercalaris, e;
добиваться eniti, or, nisus sum; petere, o, ivi, itum; proficere, io, feci, fectum; quaerere, o, sivi, situm (immortalitatem sibi morte; gloriam); quaeritare, 1; aucupari, or, atus sum (studium populi ac favorem); extundere, o, tudi, tusum (aliquid precibus); adipisci, or, adeptus sum (dominationis); sequi, or, secutus sum; exsequi (aeternitatem); extorquēre, eo, rsi, rtum (alicui veritatem); tenere, eo, ui, ntum (jus suum); tendere, o, tetendi, tensum/tentum; contendere; studēre, eo, ui, - (aliquid, in aliquid; hoc unum studeo); impetrare, 1; exprimere, o, pressi, pressum;
+ добиваться похвалы laudari quaerere; laudi studere;
+ вот чего ты добиваешься ad eam rem affectas viam;
+ чего он добивается? Quid tendit?
+ добиться своих прав adipisci jus suum;
доблесть virtus, utis, f (militaris; est militis decus);
+ проявлять доблесть fungi virtute;
+ отличаться высокой доблестью virtute multum valere;
+ воинская доблесть virtus bellandi, rei militaris;
добрасывать adjicere, io, jeci, jectum;
добраться tangere, o, tetigi, tactum (portûs);
добро bonum, i, n; bona [orum, npl]; sua [orum, npl]; fortunae, arum, fpl;
+ делать добро кому-л. bene facere alicui, erga aliquem; benigne facere alicui, adversus aliquem
+ добро пожаловать bene factum te advenisse;
доброволец volo, onis, m; voluntarius, ii, m;
добровольно voluntarie; ultro; voluntate; volens; voluntarie (et non ex necessitate); sponte (meā, tua, sua; sua sponte recte facere; Italiam non sponte sequor; non sponte nocens); libenter;
+ по принуждению или добровольно? utrum jussus an ultroneus?
добровольный voluntarius, a, um; ultroneus, a, um (exsilium); volens, ntis;
добродетель honestum, i, n; honestas, atis, f; virtus, utis, f (est in eo virtus et probitas);
+ добродетель есть не что иное, как доведённая до совершенства природа est virtus nihil aliud, quam ad summum perducta natura;
добродетельный benemorius, a, um; sanctus, a, um; pius, a, um; probus, a, um;
добродушие bonitas, atis, f; humanitas, atis, f;
доброжелатель fautor, oris, m;
доброжелательный benevolens, ntis; benevolus, a, um; amicus, a, um;
доброжелательство benevolentia, ae, f;
доброкачественный probus, a, um; bonus, a, um; benignus, a, um;
добросердечно liberaliter (accipere; accipi);
добросовестность bona fides [ei, f];
+ исполнять свои обязанности с прежней добросовестностью veterem pudorem sibi imponere;
+ справедливость в вопросах доверия именуется добросовестностью justitia creditis in rebus fides nominatur;
добросовестный accuratus, a, um; diligens, ntis; sedulus, a, um; studiosus, a, um; fidus, a, um (interpres); certus, a, um (naturae rerum explorator); verus, a, um (testis); religiosus, a, um; sanctus, a, um; pius, a, um;
доброта bonitas, atis, f;
добротный bonus, a, um; probus, a, um (merx);
добрый bonus, a, um; probus, a, um; benignus, a, um; pius, a, um;
+ доброе расположение benevolentia;
доверенность litterae [arum, fpl] procuratoriae; auctoritas, atis, f; testimonium, ii, n;
+ лицо, которому выдана доверенность mandatarius;
+ лицо, выдающее доверенность mandator;
+ по доверенности per procuram;
доверие fides, ei, f; fidentia, ae, f; confidentia, ae, f; fiducia, ae, f;
+ внушать доверие fidem facere;
+ заслуживать доверия fidem merere;
+ достойный доверия fidem merens;
+ заслуживать доверие habere fidem;
+ оказывать доверие fidem tribuere;
+ внушать доверие fidem facere;
+ из доверия к тебе fiduciā tuā;
+ пошатнувшееся доверие fides afflicta;
+ пользуясь доверием, обмануть кого-л.; злоупотребить чьим-л. доверием per fiduciae rationem fraudare aliquem; propter [per] fidem decipere aliquem;
+ относиться с доверием к людям confidentiam afferre hominibus;
+ отказать кому-л. в доверии damnare fidem alicujus;
+ слушать нужно всё, но не спешить с доверием nil spernat auris, nec tamen credat statim;
доверять fidere, o, fisus sum; fidem habere [eo, ui, itum], tribuere [o, ui, utum], adjungere [o, nxi, nctum], ferre [fero, tuli, latum] (alicui); confidere (de aliqua re); credere, o, didi, ditum (utrumque vitium est et omnibus credere et nemini); concredere (alicui aliquid); mandare, 1 (alicui consulatum, imperia);
+ не доверять кому-л. abrogare alicui fidem;
довести, доводить perducere, o, xi, ctum; agere,o, egi, actum (aliquem ad [in] aliquam rem);
+ довести до абсурда ad absurdum reducere;
+ довести до конца absolvere; exsequi (aliquid usque ad extremum);
+ довести до сведения in notitiam perferre; certiorem facere;
довод argumentum, i, n (a. est ratio, quae, quod est dubium, per id quod dubium non est, confirmat довод есть основание, подтверждающее сомнительное несомненным); ratio, onis, f; documentum, i, n;
+ веские доводы argumenta gravissima;
+ неопровержимые доводы argumenta irrefutabilia;
+ решающий довод summum argumentum;
+ опираясь на эти доводы his rationibus fultus;
+ приводить доводы в пользу… afferre rationes pro (contra)…/ afferre argumenta;
+ доводы и выводы argumenta et rationes;
доводить perducere, o, xi, ctum; redigere, o, egi, actum; perficere, io, feci, fectum; revocare, 1; commovēre, eo, movi, motum;
+ доводить до всеобщего сведения vulgare; promulgare;
+ доводить до конца transigere; expugnare; patrare;
+ доводить до чего-л. adigere; committere; adducere; deducere;
довольно sat(is); bene; affatim;
+ довольно словесных препирательств verbis velitationem fieri compendii volo;
довольный contentus, a, um (parte debiti contentum esse); satur, ura, urum;
+ быть довольным собой placere sibi;
+ земледельцы, довольные (довольствующиеся) малым agricolae parvo beati;
довольствоваться satis habere;
+ не довольствоваться parum habere;
догнать adipisci, or, adeptus sum (fugientem); calcem calce terere [o, trivi, tritum];
договариваться agere, o, egi, actum (cum aliquo de re aliqua, aliquam rem); tractare, 1 (de condicionibus); stipulari, or, atus sum; pacisci, or, pactus sum; contrahere, o, xi, ctum; (pacem) pangere, o, panxi (pegi, pepigi), pactum;
договор foedus, eris, n; tractatus, us, m; contractus, us, m; pactus, us, m; pactum, i, n; pactio, onis, f; cautio, onis, f; conventio, onis, f; conventus, us, m; lex, legis, f; condicio, onis, f; tabella, ae, f; syngraphus, i, m;
+ брачный договор tabulae nuptiales; tabellae dotis;
+ Договор запрещает добычу металлов, газа, нефти, использование в коммерческих целях растений и животных в Антарктиде. Illo tractatu sanctum est, ne metalla in Antarctide exercentur neve gasum, petroleum, herbae vel animalia ad usum commercialem converterentur;
+ договор найма conductum, conductio (ex conducto agere); locatio (et) conductio, locatum (et) conductum;
+ заключать договор contractum agere;
+ заключение договора ictus foederis;
+ международный договор tractatus internationalis;
+ подписать договор tractaui subscribere;
догорать exurěre, o, ussi, ustum (lucerna exusta est);
дождевой pluvialis, e; pluvius, a, um;
+ дождевая вода aqua pluvialis;
+ дождевой лес silva pluvialis;
дождливый pluviosus, a, um; pluvius, a, um; nimbosus, a, um;
+ дождливый день dies pluviosus;
+ в дождливую погоду caelo (Jove) pluvio;
дождь pluvia, ae, f; imber, bris, m; aqua[ae, f] caelestis;
+ под дождем sub pluvia;
+ склон, открытый ветрам и дождям declivitas ventis et pluviis exposita;
+ дождь идёт pluit;
дожить vivere, o, xi, ctum (ad summam senectutem; ad centesimum annum);
+ мы дожили до того, что… vivi pervenīmus, ut…
+ дожить до ста лет perducere vitam ad annum centesimum;
+ если бы я смог дожить до этого дня! utinam eum diem videam!
доза dosis, is, f;
дозволение concessus, us, m; permissio, onis, f;
дозволять sinere, o, sivi, situm; permittere, o, misi, missum; concedere, o, cessi, cessum;
дозревание maturatio, onis, f;
дозревать maturescere, o, ui, -;
+ плоды дозревают лишь с наступлением заморозков fructus tantum frigoribus levioribus incipientibus maturescunt;
доить mulgēre, eo, si, lsum; siccare, 1;
доказанный probatus, a, um; testatus, a, um;
+ доказанный факт res probata (testata);
доказательство demonstratio, onis, f; ostentus, us, m; probatio, onis, f; testis, is, m/f; argumentum, i, n (a. est ratio, quae, quod est dubium, per id, quod dubium non est, confirmat); argumentatio, onis, f (Argumentatio est explicatio argumenti. Argumenta, non argumentatio.); apodixis, is (eos), f; fides, ei, f; testimonium, ii, n (alicujus rei; dare, afferre); signum, i, n; indicium, ii, n; index, icis, m; pignus, oris, n; specimen, inis, n; documentum, i, n; experimentum, i, n;
+ в доказательство ссылаться на чьи-л. воспоминания fidem memoriae alicujus appellare;
+ в доказательство чего-л. ad [in] fidem alicujus rei;
+ изобилующий доказательствами argumentosus;
+ неопровержимые доказательства probationes irrefutabiles;
+ приводить в доказательство argumentari (aliquid, multa);
+ приводить слабые доказательства plumbeo gladio jugulare;
+ служить доказательством ostentui esse;
+ это служит доказательством hoc est argumento;
+ являться важным доказательством magno documento esse;
+ явные доказательства probationes evidentes;
доказать probare, 1; exprobare, 1; vincere, o, vici, vinctum (aliquid verbis); convincere; arguere, o, ui, utum; ostendere, o, ndi, nsum (ntum); docēre, eo, ui, ctum; argumentari, or, atus sum (Quid porro argumenter? К чему мне ещё доказывать?);
+ родство этих видов легко доказывается affinitas harum specierum facile probatur;
+ докажи, что Оппианик был честным человеком vince Oppianicum bonum virum fuisse;
доказуемый argumentabilis, e (propositio difficile argumentabilis);
доклад relatio, onis, f; relatus, us, m; dissertatio, onis, f; oratio, onis, f; schola, ae, f (de aliqua re);
доктор doctor, oris, m; medicus, i, m;
+ доктор биологических наук d. biologiae (rerum naturalium);
+ диссертация на соискание степени доктора dissertatio pro gradu doctoris;
+ доктор права Juris Doctor (J.D.)
документ documentum, i, n; instrumentum, i, n; consignatio, onis, f; litterae, arum, fpl; tabulae, arum, fpl (litteris Graecis confectae); tabellae, arum, fpl (publicae);
+ действовать на основании снабжённых печатями документов tabellis obsignatis agere;
докучать lassare, 1 (numina); terebrare, 1; fatigare, 1; obtundere, o, tudi, tusum;
долбить tundere, o, tudi, tusum; cavare, 1;
+ долбить в одну точку terebrare;
долг debitum, i, n (alicui solvere); debitio, onis, f (gratiae); creditum, i, n; aes [aeris, n] alienum; officium, ii, n; munus, eris, n;
+ быть в долгу reliquari alicui; in aere alieno esse;
+ быть по уши в долгах animam debere;
+ давать в долг без процентов alicui sine fenore pecunias expensas ferre;
+ наделать долгов incidere in aes alienum;
+ он счёл своим долгом выразить своё мнение о диссертации officii sui esse existimavit, ferre de illa dissertatione judicium;
+ оплатить свои долги, расплатиться с долгами expedire nomina sua;
+ оставаться верным своему долгу in officio (per)manēre;
+ получить что-л. в долг под соответствующий залог aliquid satis dato debere;
+ последний долг officium triste;
+ считаю это своим долгом по отношению к их предкам majoribus eorum tribuendum puto;
+ я думаю, что он по уши в долгу non puto illum capillos liberos habere;
долгий amplus, a, um (dies); tardus, a, um (nox); longus, a, um; diuturnus, a, um; longinquus, a, um; laxus, a, um; productus, a, um; protensus, a, um;
долго diu (ср.ст. diutius; diutissime); longe; multum; procul;
долговечный diuturnus, a, um; perdurans, ntis; vivax, cis; firmus, a, um; stabilis, e; longe vivens; perennis, e;
+ долговечное дерево arbor vivax;
+ долговечная древесина lignum firmum; stabile;
долететь advolare, 1; pervolare, 1;
+ куда копьё не могло долететь quo telum adjici non potuit;
долженствовать debēre, eo, ui, itum; habēre, eo, ui, itum (respondendum);
+ опираясь на эти соображения, я должен был разграничить эти виды his rationibus fultus has species distinguere debui;
+ дожным образом convenienter; rite; justo modo; ut (aliquem) aequum est;
+ мы должны это считать гораздо более серьёзным illa multo gravius aestimare debemus;
+ сказать то, что должно быть сказано dicere debentia dici;
должник debitor, oris, m; obaeratus, i, m;
+ недобросовестный должник fraudator beneficiorum;
+ основной должник capitalis debitor;
+ платёжеспособный должник debitor idoneus;
+ должники illi, qui debent; debentes;
должность magistratus, us, m; honor, oris, m; officium, ii, n (scribae; legationis); munus, eris, n; sors, rtis, m; imperium, ii, n; ministerium, ii, n; potestas, atis, f; actus, us, m;
+ слагать с себя дожность a magistratu (honore) abire; abdicare se magistratu (imperio);
+ снять с должности ab actu removere;
+ занимать должность officium (munus, magistratum) administrare;
+ занимать почётную должность uti honore;
+ высшая должность summa;
долина vallis, is, f;
+ в верхней (нижней) части долины реки in parte superiore (inferiore) vallis fluminis;
+ в долине реки (ручья) in valle fluvii (rivuli);
+ древняя долина vallis antiqua;
+ обитает в гористых частях долины Кошадары habitat in montosis vallis Koshadarae;
+ по каменистым долинам in vallibus lapidosis;
+ в горных долинах in convallibus montium;
+ в долине ручья in vallecula rivuli;
доллар nummus Americanus; dollarium, ii, n;
долой abi ex oculis; abi e conspectus; apage;
доломит dolomitum, i, n;
долото dolabrum, i, n;
долька lacinula, ae, f; particula, ae, f; lobulus, i, m; loculus, i, m; segmentum, i, n;
доля lacinia, ae, f; pars, rtis, f; lobus, i, m; partitio, onis, f; portio, onis, f; sors, rtis, f; fortuna, ae, f;
дом domus, i, f; nidus, i, m; familia, ae, f; tectum, i, n; aedes, ium, f; lar, laris, m; penates, ium, mpl;
+ дом наместника в провинции praetorium;
+ домa domi;
+ домой domum;
+ из дома domo;
+ жить в доме uti domo;
+ детский дом drephotrophium; orphanotrophium;
+ жилой многоквартирный восьмиэтажный дом multizonium octo tabulatorum;
+ глава дома pater familias;
+ торговый дом familia negotians; domus mercatoria;
+ не выходить из дому suis se tenere ;
+ надстраивать дом tectum altius tollere;
домашний domesticus, a, um; familiaricus, a, um; familiaris, e; mansuetus, a, um;
+ домашний очаг lar, laris, m; focus, i, m;
доносчик delator, oris, m; criminator, oris, m (meus; in aliquem); accusator, oris, m; sycophanta, ae, m; index, icis, m; calumniator, oris, m;
доныне (usque) ad hoc tempus; adhuc;
доподлинный graphicus, a, um (servus; fur); verus, a, um; sincerus, a, um; merus, a, um;
дополнение addenda, orum, npl; additamentum, i, n; appendix, icis, m; mantissa, ae, f; supplementum, i, n; complementum, i, n;
+ дополнения и исправления addenda et corrigenda;
+ в дополнении in addendis;
+ дополнения к тому addenda ad volumen;
+ вносить дополнения addere;
дополненный auctus, a, um; locupletatus, a, um;
+ новое издание, дополненное автором editio nova ab auctore aucta;
+ издание второе, дополненное editio secunda locupletata;
дополнительный additionalis, e; supplementarius, a, um; auxiliaris, e;
+ дополнительные материалы materies additionales;
+ дополнительный каталог catalogus supplementarius;
дополнить supplere, eo, evi, etum (Gallici belli imperfectum librum); adaugēre, eo, auxi, auctum; subrogare, 1 (lex subrogatur, id est, adjicitur aliquid primae legi);
+ дополнить одни преступления другими maleficia aliis nefariis adaugere;
допрашивать quaerere, o, sivi, situm (in aliquem; tormentis omnibus); interrogare, 1; audire, 4;
допускать admittere, o, misi, missum (aliquem in curiam); committere, o, misi, missum; recipere, io, cepi, ceptum; sinere, o, sivi, situm; interponere, o, posui, positum; pati, ior, passus sum;
+ допускать к себе admittere aliquem ad se;
+ допускать ошибки errores admittere;
+ допускать различные толкования explicationes varias admittere;
допустимый admissibilis, e;
Дорийцы Dorici, orum, mpl;
дорический Doricus, a, um;
дорога via, ae, f; iter, itineris, n; cursus, us. m;
+ узкая дорога, по которой повозки едва (с трудом) могли бы проехать в один ряд iter angustum, vix qua singuli carri ducerentur;
+ железная дорога via ferrea; ferrivia, ae, f ;
+ лесная дорога via silvatica;
+ вдоль недавно проложенных дорог secundum vias recenter structas;
+ мостить дорогу viam sternere;
+ шоссейная дорога via lapidibus strata;
+ на склонах у дороги in declivibus ad viam;
+ по обочинам дорог ad viarum margines;
+ по дороге к горе in itinere ad montem;
+ скотопрогонная дорога tractus pascuus;
+ проселочная дорога trames, itis, m;
+ сбиться с дороги aberrare (a via);
+ в город ведут три дороги tres viae sunt ad urbem;
+ строить (прокладывать) дорогу viam munire (facere, aperire);
+ дорога из Ассора в Генну via, quā Assoro itur Hennam;
+ то, что недавно было тропинкой, стало дорогой modo quae fuerat semita, facta via est;
+ пуститься в путь по дорогам и бездорожьям per vias inviaque in vias se dare;
+ иди своей дорогой abi tuam viam;
+ идти по дороге viā ire;
+ дать, уступить дорогу кому-л. dare alicui viam;
+ ездить по Аппиевой дороге (viam) Appiam terere;
+ дорога, по которой не ступала нога человека nulla via humano trita pede;
+ дорога, ведущая к стенам Плутона via, quae tendit sub moenia Ditis;
+ дорога имела протяжение в десять дневных переходов via erat decem dierum;
дороговизна caritas, atis, f (rei frumentariae, annonae; vini);
дорогой carus, a, um; pretiosus, a, um; dives, itis; impensus, a, um; magnus, a, um; dilectus, a, um (alicui; luce mihi dilectior); placitus, a, um; desiderium, ii, n;
+ прощайте, мои дорогие valete, desideria mea;
дородный fusus, a, um; habitus, a, um; obesus, a, um; crassus, a, um; pinguis, e;
дорожка ambulacrum, i, n; ambulatio, onis, f; callis, is, m; semita, ae, f; trames, itis, m;
дорожный itinerarius, a, um;
досада taedium, ii, n; amaritudo, inis, f; molestia, ae, f; indignatio, onis, f; offensio, onis, f;
+ с досадой acide (ferre in anima sua);
+ переносить что-л. с досадой iniquo animo aliquid ferre;
досадно piget;
досадный molestus, a, um; subodiosus, a, um; odiosus, a, um; gravis, e;
+ досадная погрешность mendum molestum;
досаждать agere, o, egi, actum (stimulis); calefacere, io, feci, factum; pungere, o, nxi, ctum; irritare, 1;
доска tabula, ae, f; axis, is, m; lamina, ae, f;
+ доска для игры abacus;
+ доска объявлений tabula (nuntiis proponendis / libellis affigendis), nuntius muralis;
+ классная доска tabula litteraria; tabula nigra scriptoria;
доставить afferre, affero, attuli, allatum (pacem ad aliquem; alicui auxilium; litteras ad aliquem; ager segetes affert; bruma nives affert); deferre; referre; paebere, eo, ui, itum; sistere, o, stiti, statum (aliquem in portu); subigere, o, egi, actum (naves ad castellum); tribuere, o, ui, utum (pacem terris); suppeditare, 1 (frumentum toti Italiae); suggerere, o, gessi, gestum (tela alicui; tellus alimenta suggěrit); afficere, io, feci, fectum; sufficere, io, feci, fectum (cunctarum rerum abundantiam alicui); subministrare, 1 (auxilia hostibus; occasiones alicui); subvehere, o, xi, ctum; tendere, o, tetendi, tentum (tensum);
+ доставлять всё необходимое для пропитания parare, quae suppeditent ad victum;
доставка subvectio, onis, f;
+ испытывать продовольственные затруднения в связи с плохой доставкой ab re frumentaria duris subvectionibus laborare;
достаток copia, ae, f;
достаточно satis; sat; sufficienter; affatim;
достаточность satietas, atis, f;
достаточный sufficiens, ntis;
+ быть достаточным sufficere; suppetere;
+ эти признаки имеют большое значение, но редко достаточны для определения родов hi characteres magni valoris sunt, sed raro ad genera definienda sufficiunt;
+ не было даже в достаточно большом количестве кормов ne pabuli quidem satis magna copia suppetebat;
+ если бы он достаточно долго прожил, он стал бы консулом cui si vita suppeditavisset, consul factus esset;
+ у меня вполне достаточно что сказать undique mihi suppeditat, quod dicam;
+ достаточно, чтобы ты разрешил sufficit, ut sinas;
достигать accedere, o, cessi, cessum; succedere (ad summum honorem); attingere, o, attigi, attactum; tangere, o, tetigi, tactum (haec civitas Rhenum tangit; portûs); pervenire, io, veni, ventum; progredi, ior, gressus sum; proficere, io, feci,fectum; expedire, 4 (victoriam); adipisci, or, adeptus sum (senectutem); capere, io, cepi, captus sum (insulam; portum); tenēre, eo, ui, tentum (portum); pertinēre; prehendere, o, ndi, nsum; quaerere, o, sivi, situm; scandere, o, scendi, scensum; affectare; impetrare, 1; penetrare, 1; permeare, 1; porrigere, o, xi, ctum; prominēre, eo, ui, -;
+ это дерево достигаает возраста 200 лет haec arbor ad annum ducentesimum pervenit;
+ многого достиг автор, объездивший всю Грузию plurimum auctor Iberia omni peragrata profecit;
+ достигнуть желаемого frui votis; damnari voti;
+ достигнуть власти affectare opes; adipisci rerum;
+ не годами, а природным дарованием достигается мудрость non aetate, verum ingenio adipiscitur sapientia;
+ сабиняне бросились в горы, но лишь немногие достигли их Sabini montes petebant et pauci tenuere;
+ источник, которого достигает морской прилив fons, quo (in quem) mare succedit;
достижение adeptio, onis, f;
достижимый contiguus, a, um;
достоверность fides, ei, f (testimonii); auctoritas, atis, f; veritas, atis, f;
достоверный certus, a, um; compertus, a, um; exploratus, a, um; testatus, a, um; verus, a, um; locuples, etis; luculentus, a, um;
достоинство virtus, utis, f (arboris; equi); dignitas, atis, f; gravitas, atis, f; majestas, atis, f; auctoritas, atis, f; veneratio, onis, f; gradus, us, m;
+ достоинства и недостатки этого труда hujus operis virtutes et vitia;
+ по достоинству pro merito;
+ чувство собственного достоинства superbia;
+ достигнуть чего-л. благодаря своим достоинствам aliquid virtute adipisci;
достопримечательный notabilis, e; notandus, a, um; visendus, a, um; aspectabilis, e;
достояние possessio, onis, f; suum, i, n; res, ei, f (familiaris); fortunae, arum, fpl; bona, orum, npl; substantia, ae, f; heredium, ii, n; gaza, ae, f (agrestis);
+ расточать своё достояние uti suo largius;
+ вся Азия стала достоянием римского народа tota Asia populi Romani facta est;
доступ aditus, us, m; admissio, onis, f;
доступно facile;
доступный accessibilis, e; tractabilis, e (oculis manuque); apertus, a, um; patulus, a, um; patiens, ntis; propositus; vacuus, a, um; vulgaris, e; pervius, a, um; pronus, a, um;
+ быть доступным vacare (litora jure gentium omnibus vacant);
досуг otium, ii, n; vacivum tempus, oris, n; vacuum tempus; vacuus, i, m (aliquid invenire vacui);
+ почитать на досуге vacive libellum perlegere;
+ на досуге si vacet;
досужий vacuus, a, um (homo); otiosus, a, um;
дотрагиваться tangere; attingere, o, attigi, attactum; effingere, o, nxi, ctum; libare, 1;
доход lucrum, i, n; quaestus, us, m; acceptum, i, n; merces, ēdis, f (praediorum); reditus, us, m; vectigal, is, n; obventio, onis, f;
+ извлекать доходы frui (agro);
+ извлечение доходов (из пользования чужой собственностью) usus et fructus, usus fructusque, ususfructus;
+ нечестный доход cum mala fama lucrum;
+ не приносящий дохода vacuus (vacuam habere pecuniam); sterilis (nummi; pecunia);
+ доходы commoda (publica, populi);
доходить accedere, o, cedi, cessum (ad aliquem; aliquem; ad Aquinum; Carthaginem); procedere; attingere, o, attigi, attactum; tangere, o, tetigi, tactum; venire, io, veni, ventum (usque ad mare); pervenire, io, veni, ventum; progredi, ior, gressus sum; redire; revolvere, o, volvi, volutum; adire,eo, ii, itum (ad urbem);
+ растет по всему Карельскому перешейку и доходит до Выборга in toto isthmo Karelico provenit et ad Vyborg usque accedit;
+ доходит до северных границ limites boreales attingit (tangit);
+ эта форма в Сибири доходит до Енисея haec forma in Sibiria usque ad flumen Jenissei pervenit (progreditur);
+ вскоре моё письмо дойдёт до тебя mox epistula mea tibi veniet;
доходный uber, era, erum (quaestus uberrimus); fructuosus, a, um; quaestiosus, a, um;
доцент docens, ntis, m/f;
+ доцент Ленинградского университета docens Universitatis Leninopolitanae;
дрожь tremor, oris, m; frigus, oris, n; horror, oris, m; pavor, oris, m;
дрозд turda, ae, f; turdus, i, m;
дротик hast(ul)a, ae, f; telum, i, n (tela mittere, conjicere); spiculum, i, n; veru, us, n; pilum, i, n; jaculum, i, n;
друг amicus, i, m; familiaris, is, m; sodalis, is, m; necessarius, ii, m;
+ друг друга alius alium; alter alterum; invicem; inter se; se invicem;
+ друг другу sibi; alius alii (alio)
+ друг с другом inter se; invicem;
+ в присутствии многих моих друзей cum essent complures mecum familiares;
+ иметь много друзей valere amicis;
+ отвернуться от друга amicitiae terga versa dare;
+ быть запросто (на равной ноге) с друзьями se submittere in amicitia;
другой alius, a, ud; alienus, a, um; alter, era, erum; ceterus, a, um; reliquus, a, um;
+ другим образом aliter;
+ другим путём alia;
дружба amicitia, ae, f; conjunctio, onis, f; usus [us, m] amicitiae; familiaritas, atis, f; necessitudo, inis, f;
+ изменить старой дружбе amicitiae terga versa dare;
+ сделать дружбу более тесной familiaritatem frequentiorem reddere;
дружелюбный hospitalis, e; notus, a, um; amabilis, e; amicus, a, um; benevolus, benevbolentis;
дружески familiariter; amice; benevole; amanter;
дружеский sodalis, e; fraternus, a, um; benignus, a, um;
дружественный amicabilis, e; amicalis, e;
дружина manus, us, f;
дружинник ambactus, i, m;
дружить uti [or, usus sum] aliquo amico; habere aliquem amicum, familiarem;
дружок capitulum, i, n (o capitulum lepidissimum!);
дряхлый decrepitus, a, um; aetate confectus, a, um; vietus, a, um (senex); vetus, eris; imbecillis, e; cariosus, a, um (carisa senectus);
+ дряхлый старик silicernium;
дубильный coriarius, a, um;
+ дубильные вещества tannica, orum;
дубина clava, ae, f; lapis, idis, m (quid stas, lapis?); vacerra, ae, f; stipes, itis, m; fustis, is, f;
дубинка fustis, is, m (aliquem fustibus mulcare; fusti caput afflixisse; fustibus tundere); ramus, i, m;
дублет duplum, i, n;
дублетный duplicatus, a, um;
дубовый robustus, a, um (fores); roboreus, a, um; querceus, a, um;
дубрава nemus, oris, n; quercetum, i, n;
дуга arcus, us, m; curvatura, ae, f;
+ главный хребет Куньлунь образует дугу jugus principale Kunlun arcum praebet;
дудочка fistula, ae, f; tibia, ae, f; calamus, i, m;
дума consilium, i, n; cogitatio, onis, f;
думать aestimare, 1; existimare, 1; arbitrari, or, atus sum; autumare, 1; censere, eo, ui, censum; credere, o, didi, ditum (c. aliquem esse parestantem virum; c. aliquem Jovis filium); judicare, 1; opinari, or, atus sum; ponere, o, sui, situm; putare, 1; cogitare, 1; reri, reor, ratus sum; reflectere, o, xi, ctum; sentire, io, sensi, sensum; velle, volo. volui, -; exopinissere, o, -, -; suspicere, o, cepi, ceptum; sperare, 1 (spero me causam tibi probavisse);
+ другие пусть думают об этом, как им угодно viderint alii, quid de hoc exopinissent;
+ не думаю, а доподлинно знаю haud credo, sed certo scio;
+ что ты о ней думаешь? Quid eam credis?
+ ты (так) думаешь? Credin’?
+ чтобы не (по)думали, будто он расстроен (этой) утратой ne videretur jacturā motus;
+ верить предсказателям чрезвычайно, думается, глупо maximae stultitiae videtur hariolis credere;
+ думай, что делаешь videas, quid agas;
+ об этом после подумаем hisce de rebus post viderimus;
+ об этом (по)думай сам illud ipse videris;
+ думаю, что больше говорить не надо vereor, num aliud sit dicendum;
+ не думать ни о чём высоком nihil altum suspicere;
+ позже, чем думали spe serior;
Дунай Danubius, ii, m;
дуновение spiritus, us, m (vehementior spiritus ventus est, spiritus leviter fluens – aër); aura, ae, f; aspiratio, onis, f; flatus, us, m; flamen, inis, n; afflatus, us, m;
дупло alveus, i, m (antrum, caverna, cavum) arboris;
дура fatua, ae, f; stulta, ae, f; stolida, ae, f;
дурак (homo) stultus, i, m; fatuus, i, m; demens, ntis, m; stupidus, i, m; baceolus, i, m;
дурачить infatuare, 1 (aliquem aliqua re); alicujus, alicui os subliněre, o, levi, litum; sublectare, 1; ludificari, or, atus sum; eludere, o, elusi, elusum;
дурачок maccus, i, m;
дурень varo (baro), onis, m;
дурной improbus, a, um; malus, a, um; vitiosus, a, um; pravus, a, um; perversus, a, um; taeter,tra, trum;
+ дурное знамение prodigium, ii, n;
+ дурная слава infamia, ae, f;
+ дурное обращение vexatio, onis, f;
дух animus, i, m (ut oculus, sic animus, se non videns, alia cernit; animi corporisque vires); spiritus, us, m; umbra, ae, f (Hectoris); mens, ntis, f; ingenium, ii, n; daemon, onis, m; daemonium, ii, n;
+ дух-хранитель genius, ii, m; lar, is, m;
+ падать духом abjicere animum; tardari animo; submittere animum;
+ придать духу animum addere;
+ воспрянуть духом animum sumere;
+ боевой дух наших растёт nostris animus augetur;
+ упавший духом afflictus (animi bonorum);
+ упавший дух affectus animus;
+ испустить дух abjicere animam; vomere vitam, animam; animam agere; extremum spiritum edere , effundere;
+ одни жиыве существа имеют дух, другие же только душу (дыхание) animantia quaedam animum habent, quaedam tantum animam;
+ перевести дух strigare;
+ одним духом uno spiritu;
духи odores, um, mpl; aqua [ae, f] aromatica (odorata); unguentum, i, n; aromata, atum, npl;
духовенство clerus, i, m; sacerdotes, um, mpl;
духовник confessarius, ii, m;
духовный spiritalis, e; spiritualis, e;
+ духовное лицо clericus, i, m;
душа anima, ae, f; animus, i, m (bestiarum animi sunt rationis expertes); cerebellum, i, n; spiritus, us, m; mens, ntis, f; pectus, oris, n;
+ души в ком-л. не чаять aliquem in sinu [in oculis] gestare;
+ в глубине души sub vultu;
+ брать за душу admovere orationem animo alicujus;
+ страждущий душою animo aeger;
+ от всей души ex animo;
+ всей душой studio ac voluntate;
+ душа влечёт fert animus;
+ делать всё, что душе угодно animo obsequi;
+ пока я в полном сознании, пока душа управляет моим телом dum memor ipse mei, dum spiritus hos regit artus;
+ души умерших manes, ium m;
душегуб trucidator, oris, m;
душистый odoratus, a, um; odorifer, era, erum; odorus, a, um; olens, ntis; aromaticus, a, um;
дырявый foratus, a, um; perforatus, a, um; rimosus, a, um;
+ дырявые умы, головы forati animi;
дыхание respiratio, onis, f; anhelitus, us, m; halitus, us, m; spiritus, us, m (vita tenetur spiritu); flatus, us, m; afflatus, us, m;
+ учащённое дыхание creber anhelitus;
+ короткое дыхание spiritus angustior;
+ на одном дыхании, не переводя дыхания uno spiritu;